terugblik

Eerste pinksterdag 2023

Woord, muziek en gebaar

Op zondag 28 mei vierden we het Pinksterfeest! Na Kerst en Pasen het derde grote feest van de kerk, en soms wat miskend. Ten onrechte, want op Pinksteren gaat het om ons. God komt ons nóg dichter nabij. Wij worden betrokken in de beweging die Hij begonnen is en eens voltooien zal. We lezen natuurlijk het Pinksterverhaal uit Handelingen 2. We proberen elkaar zo ver te krijgen dat we ons openstellen voor de verrassende werking van Gods Geest, die waait waarheen zij wil.

We vierden met woorden – een gezamenlijke preek van beide predikanten. Met muziek – orgel én piano, Ton Kodde en Harry Lichtendahl. En met een ritueel waaraan je mee kon doen, maar dat hoefte natuurlijk niet. Zalving, een eenvoudig gebaar waarbij je letterlijk aangeraakt wordt. Je ontvangt de ‘goede reuk’ die de Geest met zich meebrengt.

Op weg naar een andere economie

Onze markteconomie heeft ons in de afgelopen eeuwen grote welvaart gebracht. Tegelijk wordt hoe langer hoe meer duidelijk dat we economisch niet nog eens een eeuw door kunnen gaan met voortdurende groei. Dat loopt spaak met ons milieu, het loopt ook sociaal spaak vanwege een snel toenemende ongelijkheid, en bovendien grijpt in veel landen ook een burn-out pandemie om zich heen.
De corona-crisis zullen we als een heel korte repetitie kunnen zien voor het omgaan met een aantal andere crises die op ons afkomen. Het is nu de tijd om te leren voor de economie van morgen en overmorgen.
Hierover kunnen we deze avond in gesprek gaan met prof. dr. Govert Buijs, hoogleraar Maatschappelijke en economische vernieuwing aan de Vrije Universiteit te Amsterdam.

Dinsdag 8 maart 2022

Kijk wat komt in de Kalender.

 

 

Waar geleefd wordt, wordt geleden…

Woensdag 2 maart 2022

Heeft het lijden zin of is het op zichzelf zinloos en kan je het alleen betekenis geven? Moeten we leren leven met het lijden of misschien wel het leven leren door het lijden? En waar komt het lijden vandaan? Is het toeval of lotsbestemming?

In de jaren tachtig schreef een Amerikaanse rabbijn Harold Kushner het boek Als het kwaad goede mensen treft. Kushner beweerde dat de Eeuwige het lijden niet wil maar mee-lijdt. Toen was dat een revolutionaire gedachte. Het boek werd een bestseller. Sindsdien houden meer psychiaters dan theologen zich bezig met de vraag naar de zin van het lijden. Zo zegt de Belgische psychiater Dirk de Wachter dat onze westerse samenleving de illusie creëert dat er geen lijden is. En dat is niet goed, want mensen verdragen daardoor de ongemakken van het leven niet meer. Victor Frankl, ook psychiater en daarnaast overlevende van Auschwitz was nog stelliger: ‘Indien het leven zinvol is, dan moet ook lijden, per definitie, zinvol zijn. Lijden vormt een onuitwisbaar deel van het leven, evenals het noodlot en de dood…’

Het is geen makkelijk onderwerp. Maar moeten we niet juist in de kerk en vanuit het geloof weer een bijdrage proberen te leveren aan de discussie over de zin van het lijden?

ds. Caro Houtkoop

Bezinning en Verdieping

Vertrouwenspersoon

De kerkenraad heeft Jeannette Voskamp aangesteld als vertrouwenspersoon, voor preventie van alle vormen van machtsmisbruik binnen pastorale of andere relaties vanuit de kerk.

Om bewustwording te stimuleren, gaat Jeannette in gesprek met de jeugdleiding en met jongeren en kinderen zelf, met ieder met een pastorale taak (inclusief contactpersonen) en de kerkenraad. Via Bezinning en Verdieping wordt ook met andere gemeenteleden gesproken. In het najaar wordt gestart met het opstellen van gedragscodes.

---

Jeannette schreef in 2023 in Op Weg:

Verantwoordelijk

Het aanstellen van een vertrouwenspersoon is binnen de PKN nog geen verplichting. Ik vind het een voorrecht deze taak op me te mogen nemen in een gemeente die zich verantwoordelijk voelt voor veiligheid voor iedereen binnen pastorale relaties, en vanuit dat verantwoordelijkheidsgevoel handelt en niet wacht tot het verplicht wordt.

Aanspreekpunt, informatie en preventie

Ik wil graag wat meer vertellen over hoe ik mijn taak voor de komende vier jaren zie. In de taakomschrijving die ik gekregen heb staan twee hoofdtaken:

1. Informatie en preventie
2. Aanspreekpunt voor ieder die daar behoefte aan heeft.

Wat betreft informatie en preventie: voor mij is een veilige kerkgemeenschap een gemeenschap waar praten over veiligheid, kwetsbaarheid en risico’s heel vanzelfsprekend is. Gemeenteleden voelen zich vrij om vragen te stellen, hoeven niet bezorgd te zijn dat hun vragen of opmerkingen een lading krijgen die zij niet bedoelen. Zowel gemeenteleden met- als zonder pastorale taak kunnen hun vragen en twijfels bespreken, want het gesprek hierover is laagdrempelig en ‘gewoon’. Hier wil ik als vertrouwenspersoon mijn steentje aan bijdragen. Dat wil ik gaan doen door de komende tijd in verschillende groepen te gaan praten over veiligheid binnen pastorale relaties.

Veilig

Wat is veiligheid, wat zijn onveilige of kwetsbare situaties, wanneer is er sprake van (machts)misbruik? Soms is het duidelijk dat er een grens is overschreden, soms zijn de grenzen moeilijker herkenbaar. Wanneer ben je kwetsbaar als hulpvrager of als hulpverlener? Vanzelfsprekend gaat het dan ook over het voorkómen van dergelijke situaties. Wat heb je daarvoor nodig, en hoe kan ik jou daar, als vertrouwenspersoon, mee helpen?

Laagdrempelig, aanspreekbaar

Het tweede deel van mijn taak is aanspreekpunt zijn. Aanspreekpunt in brede zin wat mij betreft, laagdrempelig, en voor iedereen die een vraag heeft, een ervaring wil delen, twijfel heeft over iets wat zij of hij hoort, voelt, ziet, meemaakt. Ik kan indien gewenst helpen en begeleiden bij het bepalen of- en wat voor vervolgstappen er nodig zijn.

Meldpunt

Zelf kan ik mij voor ruggespraak en advies wenden tot de SMPR, meldpunt voor grensoverschrijdend gedrag en misbruik binnen de kerk. Dit zal ik in dat geval doen zonder namen te noemen, en met medeweten van de melder.

Gesteund en verantwoord

Ik vind het belangrijk nog te zeggen dat ik gesteund wordt door de kerkenraad, maar daar zelf geen lid van ben. De rol van een vertrouwenspersoon is onafhankelijk en zelfstandig. Ik heb geheimhoudingsplicht, dat spreekt voor mij vanzelf.

Ik leg eens per jaar verantwoording af aan de kerkenraad over de voortgang van mijn initiatieven op het gebied van informatie en preventie, en meld of, en hoe vaak ik benaderd ben.

Voor het werken met de verschillende groepen binnen onze gemeente en het opstellen van protocollen krijg ik wel hulp uit de kerkenraad, van Liesbeth Geudeke en Tymen van der Ploeg, en van Suzanne Hermans, die scriba is geweest.

Bereikbaar

U kunt mij als het over mijn rol als vertrouwenspersoon gaat, bereiken via email vertrouwenspersoon@pkn-uithoorn.nl en telefonisch 06-121 353 17

Jeannette Voskamp 

---

Instructie vertrouwenspersoon

In de kerkenraad van 21 juni 2023 werd de instructie vertrouwenspersoon besproken en vastgesteld. De volledige tekst lees je in Instructie interne vertrouwenspersoon.pdf

Onze vertrouwenspersoon heeft twee hoofdtaken:

1. Preventie en informeren
2. Eerste aanspreekpunt zijn
   bij verhalen, vragen, vermoedens en meldingen van machtsmisbruik binnen pastorale relaties of andere relaties die vanuit de kerk worden onderhouden.

De kerkenraad wil samen met Jeannette Voskamp als onze vertrouwenspersoon het gesprek in de gemeente nadrukkelijk stimuleren om gezamenlijk zorg te dragen voor een klimaat waarin iedereen zich veilig kan voelen, zo staat in deze instructie.

 

---

Veilige gemeente

Grensoverschrijdend gedrag (al dan niet seksueel), misbruik van macht en vertrouwen… Helaas in alle lagen van de samenleving en in vele sectoren actueel. Ook in de kerk. Er lijkt wel meer bewustzijn te komen van het belang van een veilige (werk)omgeving. Daarbij hoort een laagdrempelige mogelijkheid om over dit onderwerp te praten.

De Protestantse Kerk in Nederland is hiermee al jaren bezig. Ds. Sophie Bloemert was er beleidsfunctionaris Veilige gemeente tot september 2022. Zij had regelmatig contact met gemeenten die sociale veiligheid op de agenda willen zetten, zoals ook de PG Uithoorn. Daarnaast was ze coördinator van het meldpunt SMPR.nl (Seksueel Misbruik in Pastorale Relaties), een samenwerkingsverband van negen kerkgenootschappen, waaronder de PKN. Sophie leidde in maart 2023 dit kwetsbare onderwerp in, gaf praktische handreikingen en ging met ons in gesprek over vragen als:

• Waaraan moeten we denken bij grensoverschrijdend gedrag?
• Hoe zit het eigenlijk met macht in de kerk?
• Wat kun je doen als het je overkomt of als anderen je erover vertellen?
• Hoe kunnen we in de gemeente werken aan bewustwording en preventie?

Meer meldpunten

Veiligekerk.nl geeft een overzicht van vijf kerkelijke meldpunten.

• SMPR.nl
• meldpuntmisbruik.nl
• wijzijnsem.nl
• gergeminfo.nl/meldpuntseksueelmisbruik
• meldpuntgrensoverschrijdendgedragrkk.nl

Nieuwe kanselbijbel

Hieronder lees je over de nieuwe Bijbelvertaling NBV21, die een groot aantal wijzigingen, doorgaans verbeteringen bevat ten opzichte van de Nieuwe Bijbelvertaling uit 2004.

We zijn de anonieme goede gever erg dankbaar voor onze nieuwe kanselbijbel. De levering van de bijbel liet even op zich wachten vanwege het wereldwijde papiertekort. Geloof me – er is heel wat papier nodig voor een bijbel van dit formaat! Maar de kanselbijbel is gearriveerd, en in maart 2022 in gebruik genomen.

Opening van de Schriften
– ook andere vertalingen

We gaan er wel iets anders mee om dan met de vorige. Dat heeft te maken met het grote formaat, een stuk dikker dan de vorige, maar vooral met voortschrijdend inzicht over de (letterlijke) plaats van de bijbel. Die dient nu als ‘onderlegger’ voor de papieren van ouderling of voorganger, en dat is niet zo respectvol.

We gaan dat iets anders doen, we openen de bijbel na het zondagsgebed, ook wel ‘gebed bij de opening van de Schriften’ en sluiten deze weer na de lezingen. Zo hopen we er heel lang plezier van te hebben. Overigens is het vertalen van de Bijbel nooit af. Ook andere vertalingen dan de NBV21 zullen af en toe gebruikt blijven worden.

 

NBV21 – wéér een nieuwe Bijbelvertaling

Weer een nieuwe Bijbel?!

De komst van wéér een nieuwe Bijbelvertaling eind vorig jaar zal sommige mensen doen verzuchten: alweer? Waarom eigenlijk?! Deze vertaling heeft veel minder stof doen opwaaien dan de Nieuwe Bijbelvertaling die in 2004 uitkwam. Die was erg nodig, vonden velen, want de laatste ‘officiële’ Bijbel daarvóór was uit 1951 en sinds een halve eeuw is er veel veranderd in de Nederlandse taal. Maar de manier waarop toen werd ingegrepen was velen te gortig. Sommigen misten vertrouwde woorden (‘kribbe’ werd ‘voederbak’, ‘herberg’ werd ‘nachtverblijf’) maar andere kritiek was serieuzer. Men miste Bijbelse beelden, het concrete van de Bijbelse taal (‘zwaard’ voor ‘geweld’, ‘hand’ voor ‘macht, kracht’) werd wegvertaald; er werd een naam toegevoegd waar die niet stond, ter verduidelijking, of juist een herhaald woord weggelaten als overbodig. De NBV leek verder van de woorden van de grondtekst te staan en dat was een bewuste keuze: je vertaalt immers geen woorden, maar zinnen, een tekst, een betekenis. Tegelijk zegt een krachtige tekst (en dat zijn de meeste Bijbelteksten) juist iets met bewust gekozen woorden. Hier botsen al snel uitgangspunten op elkaar.

De NBV21 is een herziening van de vertaling uit 2004. Het roer gaat niet radicaal om, maar wel klinkt de nieuwe Bijbel op veel plaatsen net even anders. Het proces van herziening is een enorme klus geweest. Er kwamen duizenden lezersreacties binnen, die zijn allemaal bestudeerd en wanneer ze binnen de uitgangspunten pasten, verwerkt.

Het Bijbelgenootschap legt daarvan verantwoording af in diverse artikelen en boeken. Wie geïnteresseerd is, moet zich zeker abonneren op het blad Met andere woorden.

Wat is veranderd?

Vergissingen in de versie 2004 en zonden tegen de Nederlandse taal zijn verbeterd. Ook zijn wetenschappelijke inzichten van de laatste zeventien jaar meegenomen. Op vier punten zijn andere accenten gelegd:

1. Meer consistentie
   Wanneer uitdrukkingen vaker voorkomen, of zinnen geciteerd worden, dan worden die op dezelfde manier vertaald.
2. Motiefwoorden
   Woorden die herhaald worden en die van belang zijn voor wat er gezegd wordt, worden eenduidig vertaald.
3. Geen stokpaardjes
   Geen vertaling die afwijkt van de hoofdstroom van wat de uitleggers vinden.
4. Niet te veel invullen
   In de versie 2004 werden geregeld een paar woorden toegevoegd om de lezer te helpen, als het ware te sturen naar de meest waarschijnlijke uitleg. Dat is sterk verminderd.

Wat dan wél weer wordt ingevuld zijn de ‘eerbiedskapitalen’. Waar Hij en Hem naar God of Jezus verwijzen, worden die woorden met een hoofdletter geschreven. Daar was heel wat over te doen. Eerst al het blijven van ‘de Heer’ voor de Godsnaam en nu ook nog die hoofdletters voor al die mannelijke vormen… Ik heb daar wel gedachten over, maar daarvoor ontbreekt hier de ruimte.

Conclusie

Toen de NBV 2004 uitkwam, was ik behoorlijk kritisch. En nog steeds gebruik ik in de kerkdienst soms andere, meer letterlijke vertalingen. Consistentie en concordantie, ‘eendere woorden eender vertalen’ (Pieter Oussoren van de Naardense Bijbel), is voor mij belangrijker dan voor het Bijbelgenootschap. Ik denk ook dat de bijbellezer iets meer hoekige, weerbarstige taal aankan. Zeker in een kerkdienst waarin die tekst wordt uitgelegd en dat de tekst zo meer gaat spreken. Evengoed vind ik de NBV21 een verbetering en een aanrader.

Ds. Joep Dubbink

De wereld van Anton Dingeman door Pieter Geenen – Trouw