Wat gemist?
Meld je aan voor KerkCafé emailnieuws!
terugblik
Herenboeren
Samen duurzaam voedsel produceren
Alles wat je wilt eten ligt in de supermarkt, daar komt het vandaan toch? Alles met de juiste kleur, het correcte formaat, goed verpakt en netjes gesorteerd. Je kan lezen wat de nutriscore is, hoe lang het houdbaar is en uit welk land het komt. Kortom, voedsel als een prachtig mondiaal product. Wat wil je nog meer? Toch? Nou, niet helemaal en volgens sommigen helemaal niet.
Voedsel haal je van het land waar het verbouwd wordt en kán je in de (super)markt kopen, maar dat hoeft natuurlijk niet. Daarbij is het ook belangrijk op welke wijze het voedsel verbouwd en geoogst wordt: is dit op een commerciële basis of op een duurzame basis, of misschien wel allebei? Met andere woorden: Je kunt je voedsel laten verbouwen en goedkoop en makkelijk oogsten in de (super)markt, of je kunt het anders aanpakken, door samen met anderen zelf je voedsel duurzaam te verbouwen en te oogsten. Hoe zou dat kunnen gaan?
Sinds enige jaren bestaat er een coöperatie die zichzelf Herenboeren noemt. Op 11 oktober kwamen Lian Tan en Sandra Vreeken vertellen over de organisatie van Herenboeren. Specifiek over Herenboeren Groene Hart die in Leimuiden een herenboerderij heeft waar door 200 leden en 1 boer duurzaam voedsel wordt verbouwd waarmee 500 monden kunnen worden gevoed. Ook enthousiast om mee te doen?
terugblik
Van polarisatie naar verbinding
Stelligheid domineert het publieke debat. Op sociale media, aan talkshowtafels, in de politiek – het lijkt wel of je alleen nog voor of tegen kunt zijn. Voor of tegen boeren, voor of tegen asiel, voor of tegen woke, voor of tegen LHBTIQ+. Ook met familie of vrienden kan het er stevig aan toe gaan. SIRE voerde al de campagne Verlies elkaar niet – als polarisatie dichtbij komt. Op allerlei plekken zien we groeiende onverdraagzaamheid voor kritische meningen. Zo zelfs dat bedreigen, intimideren en ‘cancelen’ aan de orde van de dag is. Als je alleen naar uitgesproken mensen luistert, mis je de experts die weten wat ze allemaal niet weten! Wanneer je in een zwart-witbeeld van de wereld gelooft, vergeet je dat het leven complex is.
Hoe blijven we in gesprek?
Zijn er uitwegen uit het verharde debat? Stichting In Dialoog organiseert groepsgesprekken in steden met grote diversiteit. Om ondanks verschillen toch in dialoog te blijven, om een gemeenschap te kunnen zijn.
Karin Oppelland, voormalig directeur van Nederland In Dialoog, kwam op in april 2024 naar KerkCafé Uithoorn en ging in op wat het betekent om met elkaar in dialoog te zijn.
Wat is ervoor nodig om met elkaar in dialoog te blijven, ondanks verschillen van mening en verschillende ervaringen? Hoe kunnen we de dialoog aangaan? Welke stappen kunnen we zelf zetten? Word uitgenodigd om met elkaar in dialoog te gaan. Wie weet, dat je het gesprek weer voorzichtig aandurft, met die ene… (collega/buur/(club/kerk/familie-)lid)?
Karin Oppelland werkt bij RADAR, bureau voor gelijke behandeling en tegen discriminatie. Ze heeft veel ervaring met het voeren en voorbereiden van dialogen en kent de achterliggende mechanismen van discriminatie en racisme.
terugblik
Mantelzorgen
meer dan alleen doen
Veel mensen worden op een gegeven moment in hun leven mantelzorger. Bijvoorbeeld voor een partner die extra zorg nodig heeft, of een kind, of een van je ouders. Hoe ga je daarmee om? Waar kun je dan allemaal tegenaan lopen en hoe zorg je voor een goede balans tussen ‘het mantelzorgen’ en de overige zaken in je leven?
In het begin gaat mantelzorgen vaak gemakkelijk en bied je ‘als vanzelfsprekend’ hulp en ondersteuning. Toch lopen velen op een gegeven moment tegen hun grenzen aan. Alleen al het verdelen van aandacht voor je naaste en je eigen werk/leven/vrije tijd. Je hebt snel het idee dat je tekort schiet. Soms geeft degene voor wie je zorgt je dat gevoel. Ook bemoeienis van familie of vrienden – of juist het ontbreken daarvan – levert spanning.
Hoe ontdek je jouw grenzen, hoe geef je die aan? Hoe verdeel je taken en verantwoordelijkheden over iedereen die zich ermee bemoeit?
Mantelzorg, hoe ga je ermee om?
Begin maart 2024 hoorden we over deze vragen. Ook was er aandacht voor het levenstestament, waarin je bij een notaris vastlegt wie zeggenschap en verantwoordelijkheid heeft als je zelf niet meer de regie kan nemen. Levend verlies werd benoemd als verlies en rouw, terwijl degene voor wie je zorgt in leven is.
Maaike Beun (mantelzorgmakelaar) en Marije van den Heerik (mantelzorgconsulent) van Mantelzorg & Meer vertelden over hun professionele betrokkenheid bij de mantelzorg. Er werden veel verhalen gedeeld. Het gevaar van overbelasting werd genoemd, maar ook de voldoening en goede ervaringen. Niet alleen bij ouder worden of dementie maar bij alle mantelzorg biedt Mantelzorg & Meer kosteloos een luisterend oor, advies of ondersteuning – in Aalsmeer, Amstelveen, Haarlemmermeer, Uithoorn en in Ouderkerk aan de Amstel.
terugblik
Waterschap belangrijk?!
Van de Schutse is alleen het puntdak nog te zien. Alle overige delen van het gebouw staan meer dan een meter onder water. Onzin? Niet als het waterschap niet had bestaan. De Schutse ligt namelijk 4,1 meter onder zeeniveau. Bij ons zorgt Waterschap Amstel, Gooi en Vecht ervoor dat wij toch een droog KerkCafé kunnen hebben.
Maar hoe hoog moet dat waterpeil dan zijn? Zo dat het veen in de polder niet verder inteert, of zo hoog dat onze houten heipalen niet verrotten? Zo dat de koeien kunnen grazen of dat de kwetsbare natuur niet verder verdroogt? Zijn dit tegenstellingen, of kunnen we het ook samen oplossen?
Prachtig riool, onvoldoende waterkwaliteit
Ook als we de wc doortrekken, komen we het waterschap tegen. Zij zorgen ervoor dat wat wij vervuilen, weer schoon wordt. Op het industriegebied van Uithoorn staat de Waternet rioolwaterzuivering. Maar niet alle vervuiling gaat via ons riool. Ook via de lucht en door het bedrijfsleven kan het water worden vervuild. Nederlands rioolsysteem is prachtig, maar de gemiddelde waterkwaliteit onvoldoende…
In maart konden we een nieuw bestuur van het waterschap kiezen. Maar waarvoor kozen we precies? Wat was nu het verschil? Waar gaat het eigenlijk over?
Luuk Heijlman stond op de lijst voor Water Natuurlijk. Hij kwam in december 2023 ons vertellen over waterstanden, natuurbeheer, zuivering en dijkbeheer. Maar ook wat wij kunnen doen om het werk van het waterschap niet onnodig moeilijk te maken.
terugblik
De management-
maatschappij
Wie neemt er nog
verantwoordelijkheid?
Verschraling binnen de zorg, bureaucratie in het onderwijs, onrust en overbelasting van de rechtspraak,
de toeslagenaffaire en al meer dan tien jaar geworstel met schade door de gaswinning… Is er een gemene deler binnen deze opsomming te ontdekken?
Historicus en bedrijfskundige Marjolein Quené beschrijft in haar boek Voorbij de managementmaatschappij een gemeenschappelijke rode draad. In de afgelopen jaren is de managementmethode de dominante manier van organiseren geworden in vrijwel alle bedrijven en organisaties. Managers moeten ‘het werk beter regelen en de efficiëntie verhogen’.
Eén van de kernvragen in het boek is: “Hoe is ons dagelijks leven verbonden met de wereldeconomie?” Waar zit de verbinding? Vaak is dat de managementleer en het zijn dan de managers, die bepalen en controleren. Vroeger deed een arts wat hij nodig vond, nu wil een verzekeringsmaatschappij weten of hij niet teveel kosten maakt. Daartussen zit de manager die dat controleert. Er wordt zo teveel gedacht vanuit een business case. Winst gaat dan boven aandacht en kwaliteit. Deze heeft ontwikkeling ook geleid tot onduidelijkheid over verantwoordelijkheden binnen organisaties en bedrijven. Ze kunnen te makkelijk worden doorgeschoven. Zie de verhoren bij de enquête over de toeslagenaffaire!
Een pijnlijk feest van herkenning
Marjolein Quené hekelt in haar boek de managementcultuur. Ze kwam hierover op 3 november 2023 in het KerkCafé een presentatie geven. Misschien op het eerste gezicht een taai onderwerp, maar hoe vaak verzuchten we niet: Hoe is het zover gekomen? De voorbeelden zijn een pijnlijk feest van herkenning. Voorbij de managementmaatschappij legt verbanden bloot die onze tijd en maatschappij beter doen begrijpen.
terugblik
Oekraïne
van grensland
tot brandhaard
Sinds 24 februari 2022 is er geen dag voorbijgegaan waarop Oekraïne niet in de krant genoemd werd. Stromen vluchtelingen, ook naar Nederland, werden veelal met open armen ontvangen.
Oekraïne haalde negen jaar geleden al op een schokkende wijze de voorpagina’s met het uit de lucht geschoten vliegtuig van vlucht MH17. Toch is Oekraïne van relatief onbekend land ineens een brandhaard geworden, een katalysator van een snel veranderende wereldorde lijkt het wel.
Welke geschiedenis maakt Oekraïners tot volk?
Voor KerkCafé Uithoorn reden genoeg om een avondlang stil te staan bij Oekraïne. Wat is haar geschiedenis door de eeuwen heen, wie zijn de Oekraïners, wat is de gedeelde geschiedenis die hen tot volk maakt?
Oekraïne betekent letterlijk Grensland. Waar door de eeuwen heen grote mogendheden als Polen en Rusland, het Habsburgse en Ottomaanse rijk, nazi-Duitsland en de Sovjetunie met elkaar in botsing kwamen, is dit grensgebied pas sinds het uiteenvallen van de USSR in 1991 een onafhankelijke republiek.
“Dit is ons land en onze geschiedenis. Niemand zal ons tot slaaf maken,” zei een inwoner van Zaporizja in een interview. Dit getuigt van onverzettelijkheid maar ook van een gebukt gaan onder dreiging. Zo is een dorp in de regio Zaporizja in de afgelopen 150 jaar zestien keer van bezetter gewisseld!
Marc Jansen was historicus aan de Universiteit van Amsterdam. Hij schreef als Oost-Europa deskundige het boek Grensland. In het KerkCafé op 29 september 2023 gaf hij een kijk op de ontstaansgeschiedenis van Oekraïne, op historische ontwikkelingen, op recente gebeurtenissen en op de oorlog met Rusland.
Beheerder Willem Körnmann is imker bij Kinderboerderij De Olievaar in Uithoorn.
terugblik
Bijenkasten in het Libellebos
Als we het over bijen hebben, denkt de één aan heerlijke honing. Een ander misschien aan een pijnlijke steek. Maar we snappen dat insecten in het algemeen en bijen in het bijzonder zeer essentieel voor biodiversiteit en voor onze voedselketen. Bijen zijn veel in het nieuws, omdat het al jaren niet zo goed gaat met ze. Bijensoorten zijn zeldzaam of sterven zelfs uit doordat het leefklimaat enorm achteruit gaat.
Er zijn veel verschillende soorten bijen, solitair levende bijen en honingbijen die leven in volken en kunnen zwermen. Het is fascinerend hoe bijen leven. De strakke slimme taakverdeling die er is in een bijenvolk. Hoe ze hun temperatuur op orde houden. Hoe ze hun eigen bijenkast weer weten terug te vinden na een tochtje stuifmeel verzamelen.
Leven en betekenis van bijen
Imkers houden bijen in hun kasten en korven. Eenvoudig voor de lol en de honing of omdat ze gefascineerd zijn door het leven van het bijenvolk. Maar ook om de bijen in te zetten voor de bestuiving van allerlei planten en voedselgewassen. Al meer dan tien jaar staan er bijenkasten bij Kinderboerderij De Olievaar. Beheerder Willem Körnmann is er imker. Hij kwam 21 april 2023 vertellen en laten zien wat er komt kijken bij een bijenvolk houden. Meer weten? Kijk bijvoorbeeld op bijenhouders.nl
terugblik
Lezen en schrijven is lastig
Veel mensen hebben moeite met lezen.
Schrijven, rekenen is moeilijk. Computers ook.
Al ben je in Nederland opgegroeid.
Soms krijg je niet de kans om goed te leren lezen en schrijven.
Bijvoorbeeld omdat thuis weinig aandacht is voor taal.
Of door achterstand, of door leerproblemen.
Laaggeletterdheid is een probleem.
Een baan vinden gaat slecht.
Je kind helpen met lezen is moeilijk.
Naar de dokter gaan is spannend.
Je hoeft je niet schamen als lezen of schrijven langzaam gaat.
Hulp vragen?
De bibliotheek helpt.
Anton vertelde hoe.
In de bieb is vragen heel gewoon!
Anton Furnée vertelde wie helpt.
Bij het Taalhuis, onderwijs, gemeente en welzijnswerk.
De avond in de bibliotheek was voor iedereen. Ook om laaggeletterdheid te signaleren en hulp aan te bieden. Hoe doe je dat?
terugblik
De kunst van het
ouder worden
Nederlanders worden steeds ouder. Wie rond 1950 geboren werd, had een levensverwachting van zo’n 70 jaar. Voor kinderen die nu geboren worden is dat ongeveer 80 jaar. Dat is een gemiddelde – velen bereiken veel hogere leeftijden.
Dat is geweldige vooruitgang, die tegelijkertijd een groot aantal nieuwe uitdagingen met zich meebrengt. Ouderdom komt vaak met ziekte en aandoeningen van lichaam en geest.
Er spelen persoonlijke vragen. Hoe doe je dat, (zo) gezond (mogelijk) ouder worden? Kun je dat leren? In hoeverre kun je er zelf iets aan doen? Welke voorzorgen en maatregelen moet je nemen? Wat moet je loslaten en over je laten komen?
De snel groeiende groep ouderen roept ook maatschappelijke vragen op. Zijn er wel geschikte plekken om te wonen voor die ouderen? Is er voldoende zorg? Wat is goed toekomstbestendig ouderenbeleid? Wat moet er in de komende jaren gebeuren?
Ouder worden gaat iedereen aan
Huisarts Abram Rutgers ziet al sinds 1987 in Uithoorn de problemen bij ouder-worden. Pas zelf gestopt met werken, vertelde hij dat het wel wennen is. In het KerkCafé van 3 februari 2023 ging hij in gesprek met predikant Joep Dubbink over veranderingen in het vak, gevolgen van wegbezuinigen van bejaardenhuizen, specialisatie van geriatische zorg, aandacht voor communicatie in de opleiding, passende zorg voor degene die je voor je hebt, de weg weten in de vele voorzieningen voor ouderen en mantelzorgers. Joep vroeg hem naar zorg rond euthanasie, de bezoekers vroegen over (en hadden tips over) huisvesting, thuiszorg, activiteiten waar je positief van wordt, ondersteuning van mantelzorg zoals uithoornvoorelkaar.nu
terugblik
Vrijheid! Wat betekent het voor ú?
Er wordt veel gesproken en geschreven over het begrip vrijheid. De coronapandemie bepaalde ons bij vrijheid / onvrijheid. Het als beperking ervaren van mondkapjes, anderhalve-meter, avond-klok en vaccineren. ‘We laten ons onze vrijheid niet afnemen. We leven niet meer in een vrij land. Ik heb het recht om vrij te zijn en naar een terras te kunnen gaan.’ ‘We hebben eindelijk onze vrijheid weer terug.’ Vrijheid voor de één kan spanning opleveren voor de ander.
De oorlog tussen Rusland en Oekraïne geeft ‘vrijheid’ opeens een heel andere lading. Het begrip heeft vele gezichten. Het tweede jaar van de pandemie zijn met zes inwoners van Uithoorn gesprekken gevoerd over het begrip vrijheid. Deze interviews werden gepubliceerd in de Nieuwe Meerbode. Hebben de meesten van ons zich onvrij gevoeld in tijdens de pandemie? We hebben zeker dingen gemist, maar betekende dat automatisch verlies van vrijheid?
Wat is vrijheid?
We zijn ongelofelijk blij dat Stevo Akkerman, schrijver en columnist in Trouw, beschikbaar was om in oktober 2022 deze vraag voor ons in te leiden. (Eindelijk!) Stevo was in 2019 te zien in de NPO-serie Wat is dan goed?, waarin hij gesprekken voerde over moraal, schaamte en verantwoordelijkheid.
Terugkijken of verder kijken
Democratie in crisis?
Onze gastspreker, filosoof en publicist Hans Schnitzler, kon helaas niet aanwezig zijn. KerkCafé Democratie in crisis? ging toch door, het is een belangrijk onderwerp. We lieten Hans Schnitzler aan het woord door een VPRO programma gedeeltelijk terug te kijken. Ook lieten we in delen een interview met Herman Tjeenk Willink zien. Hij schreef Groter denken, kleiner doen, waarin hij even noodzakelijke als verrassende antwoorden geeft op de problemen en uitdagingen van onze tijd. Deze kritische deskundigen droegen voldoende aan om ons met elkaar in gesprek te brengen.
Herman Tjeenk Willink Groter denken, kleiner doen
Hans Schnitzler in Tegenlicht Digitale detox
David van Reybrouck Tegen verkiezingen
Yuval Noah Harari Samenwerken in grote groepen
In 1848 stond er in de nieuwe grondwet dat de koning minder macht kreeg. In 1919 kreeg iedereen kiesrecht. Sindsdien leven wij in een democratie, een land waarin het volk de baas is. We leven binnen een politiek systeem waarbij het parlement de hoogste (wetgevende) macht heeft. De regering kan alleen regeren met toestemming van het parlement. Dit systeem bracht ons veiligheid, orde en welvaart. We kennen eigenlijk niet anders.
Maar onze democratie lijkt steeds meer in het slop te raken. De legitimiteit ervan wordt aangetast. Steeds minder mensen stemmen, kiezers worden grilliger in hun keuze, het ledenaantal van politieke partijen loopt terug. Onze democratisch gekozen overheid verkeert in een vertrouwenscrisis. – De toeslagenaffaire, het bonnetje van Teeven, de tegemoetkoming van aardbevingsschade, nasleep ‘functie elders’. – Hoe de volksvertegenwoordigers naar inhoud en toon met elkaar in gesprek gaan, roept vaak meer weerzin dan vertrouwen op.
Het leidt allemaal tot wat David Van Reybrouck in zijn boek Tegen Verkiezingen het ‘democratisch vermoeidheidssyndroom’ noemt.
Is ons democratisch bestel versleten en aan vernieuwing toe? Hoe zou zo’n vernieuwing eruit kunnen zien? Hoe weerbaar is onze democratie? Is ze in gevaar?
Je stem telt in het KerkCafé!
Filosoof en publicist Hans Schnitzler (1968) zou 23 september 2022 onze gast zijn. Hij schrijft voor Volkskrant, NRC, Trouw, De Groene Amsterdammer, De Morgen en platform Follow the Money. Hans is docent aan de Bildung Academie en vaak te gast als spreker op radio en televisie.
terugblik
In gesprek met Bert Keizer
– over dood en leven
Vrijdag 8 april was het laatste KerkCafé van dit seizoen, met de titel ‘in gesprek met Bert Keizer’. Bert Keizer is arts en filosoof en schreef talloze boeken en columns. Hij werkt momenteel bij het Expertisecentrum Euthanasie. Hij werd door Joep Dubbink geïnterviewd over dat werk. Daarna reageerde Bert Keizer op vragen van de vele belangstellenden. Een mooie avond met een grote opkomst.
Bert Keizer (1947) werkte lange tijd in een verpleeghuis met mensen met dementie en schreef een groot aantal boeken en talloze columns, onder andere voor Trouw. Daarin is hij bezig met vragen rondom zin en onzin van medische zorg, leven en sterven. En ook over palliatieve sedatie en euthanasie waar dat leven niet meer leefbaar is. Nooit achteloos of makkelijk, altijd met weemoed en met het besef dat het ene leven dat we hebben onvervangbaar is en doodgaan onomkeerbaar.
Zijn recente boek Reis om de dood bestaat voor een groot deel uit anekdotes uit zijn werk en citaten van schrijvers en losofen. Met opzet fragmentarisch, want over de dood kun je geen afgerond betoog houden, alsof je er ooit klaar mee zou zijn. In dat boek legt hij veel neer waarover je met hem zou willen doorpraten, zoals, wat leven is, waar je troost vindt, of een mens een ‘ziel’ heeft, en zo ja, waar die blijft, en nog veel meer.
Zijn komst naar het Uithoorns Kerkcafé werd door de corona-epidemie ongeveer een jaar uitgesteld. Jammer, maar ook over die periode en de ethische afwegingen zal genoeg te melden zijn. Op 8 april 2022 vertelde hij over zijn werk en zijn gedachten daarover. Eerst in de vorm van een een-op-een gesprek met Joep Dubbink, daarna in antwoord op vele bezoekers.
Over KerkCafé Uithoorn
KerkCafé begon bij ons in 2013 met De toekomst van Uithoorn door toenmalig burgemeester Dagmar Oudshoorn.
KerkCafé
De Schutse
De Mérodelaan 1
1422 GB Uithoorn
Nieuwsbrief
Ja, ik ontvang graag
KerkCafé e-mailnieuws >
Onze oude folder geeft nog een indruk van het vorige seizoen KerkCafé.
