Veilig in de kerk
Vertrouwenspersoon
De Kerkenraad heeft Jeannette Voskamp gevraagd of zij de functie van vertrouwenspersoon op zich wil nemen en daarvoor een training wil volgen. Jeannette schrijft in het startnummer van Op Weg:
Het aanstellen van een vertrouwenspersoon is binnen de PKN nog geen verplichting. Ik vind het een voorrecht deze taak op me te mogen nemen in een gemeente die zich verantwoordelijk voelt voor veiligheid voor iedereen binnen pastorale relaties, en vanuit dat verantwoordelijkheidsgevoel handelt en niet wacht tot het verplicht wordt.
Ik wil graag wat meer vertellen over hoe ik mijn taak voor de komende vier jaren zie.
In de taakomschrijving die ik gekregen heb staan twee hoofdtaken:
- Informatie en preventie
- Aanspreekpunt voor ieder die daar behoefte aan heeft.
Wat betreft informatie en preventie: voor mij is een veilige kerkgemeenschap een gemeenschap waar praten over veiligheid, kwetsbaarheid en risico’s heel vanzelfsprekend is. Gemeenteleden voelen zich vrij om vragen te stellen, hoeven niet bezorgd te zijn dat hun vragen of opmerkingen een lading krijgen die zij niet bedoelen. Zowel gemeenteleden met- als zonder pastorale taak kunnen hun vragen en twijfels bespreken, want het gesprek hierover is laagdrempelig en ‘gewoon’.
Hier zou ik als vertrouwenspersoon mijn steentje aan willen bijdragen.
Dat wil ik gaan doen door de komende tijd in verschillende groepen te gaan praten over veiligheid binnen pastorale relaties.
Wat is veiligheid, wat zijn onveilige of kwetsbare situaties, wanneer is er sprake van (machts)misbruik? Soms is het duidelijk dat er een grens is overschreden, soms zijn de grenzen moeilijker herkenbaar. Wanneer ben je kwetsbaar als hulpvrager of als hulpverlener?
Vanzelfsprekend gaat het dan ook over het voorkomen van dergelijke situaties. Wat heb je daarvoor nodig, en hoe kan ik jou daar, als vertrouwenspersoon, mee helpen?
Het tweede deel van mijn taak is aanspreekpunt zijn.
Aanspreekpunt in brede zin wat mij betreft, laagdrempelig, en voor iedereen die een vraag heeft, een ervaring wil delen, twijfel heeft over iets wat zij of hij hoort, voelt, ziet, meemaakt.
Ik kan indien gewenst helpen en begeleiden bij het bepalen of- en wat voor vervolgstappen er nodig zijn.
Zelf kan ik mij voor ruggenspraak en advies wenden tot de SMPR, het meldpunt voor grensoverschrijdend gedrag en misbruik binnen de PKN. Dit zal ik in dat geval doen zonder namen te noemen, en met medeweten van de melder.
Ik vind het belangrijk nog te zeggen dat ik gesteund wordt door de Kerkenraad, maar daar zelf geen lid van ben. De rol van een vertrouwenspersoon is onafhankelijk en zelfstandig.
Ik heb geheimhoudingsplicht, dat spreekt voor mij vanzelf.
Ik leg eens per jaar verantwoording af aan de Kerkenraad over de voortgang van mijn initiatieven op het gebied van informatie en preventie, en meld of, en hoe vaak ik benaderd ben.
Voor het werken met de verschillende groepen binnen onze gemeente en het opstellen van protocollen krijg ik wel hulp van een aantal leden van de Kerkenraad: Suzanne Hermans, Liesbeth Geudeke en Tymen van der Ploeg.
U kunt mij als het over mijn rol als vertrouwenspersoon gaat, bereiken via email vertrouwenspersoon@pkn-uithoorn.nl en telefonisch 06-121 353 17
Jeannette Voskamp
In de kerkenraad van 21 juni werd de instructie vertrouwenspersoon besproken en vastgesteld. De volledige tekst lees je in Instructie interne vertrouwenspersoon.pdf
Onze vertrouwenspersoon heeft twee hoofdtaken:
- Preventie en informeren
- Eerste aanspreekpunt zijn
bij verhalen, vragen, vermoedens en meldingen van machtsmisbruik binnen pastorale relaties of andere relaties die vanuit de kerk worden onderhouden.
De kerkenraad wil samen met Jeannette Voskamp als onze vertrouwenspersoon het gesprek in de gemeente nadrukkelijk stimuleren om gezamenlijk zorg te dragen voor een klimaat waarin iedereen zich veilig kan voelen, zo staat in deze instructie.
Veilige gemeente
Grensoverschrijdend gedrag (al dan niet seksueel), misbruik van macht en vertrouwen… Helaas in alle lagen van de samenleving en in vele sectoren actueel. Ook in de kerk. Er lijkt wel meer bewustzijn te komen van het belang van een veilige (werk)omgeving. Daarbij hoort een laagdrempelige mogelijkheid om over dit onderwerp te praten.
De Protestantse Kerk in Nederland is hiermee al jaren bezig. In maart 2023 kwam ds. Sophie Bloemert hierover spreken. Zij richt zich voor de landelijke kerk op het thema veilige gemeente. Zij heeft regelmatig contact met gemeenten die sociale veiligheid op de agenda willen zetten, zoals ook de PG Uithoorn. Daarnaast is ze coördinator van het meldpunt SMPR.nl (Seksueel Misbruik in Pastorale Relaties), een samenwerkingsverband van negen kerkgemeen-schappen waaronder de PKN.
Sophie leidde dit kwetsbare onderwerp in, gaf praktische handreikingen en ging met ons in gesprek over vragen als:
- Waaraan moeten we denken bij grensoverschrijdend gedrag?
- Hoe zit het eigenlijk met macht in de kerk?
- Wat kun je doen als het je overkomt of als anderen je erover vertellen?
- Hoe kunnen we in de gemeente werken aan bewustwording en preventie?